गत डिसेम्बरमा चीनको वुहान प्रान्तबाट सुरु भएको कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को संक्रमण अहिले विश्वका करिब २ सय मुलुकमा फैलिइसकेको छ । विहीबार बिहानसम्म कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट ४३ हजारभन्दा बढीको मृत्यु भइसकेको छ भने ८ लाख ६० हजारभन्दा बढी संक्रमित भएका छन् । जसका कारण धेरैजसो देशहरु ‘लकडाउन’ मा गइसकेका छन् ।
लगभग पुरै बिश्व एकसाथ ठप्प भएको छ । यो अवस्था कहिलेसम्म भोग्नुपर्ने हो रु समस्याको समाधान कहिले हुन्छ रु यी प्रश्नको उत्तर आज कसैसँग छैन ।
नेपालमा आज सम्म पाँच जनामा कोरोना भाइरसको संक्रमण देखिएको छ। तर, कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलिन थालेमा त्यसको नियन्त्रण भने नेपालको क्षमता भन्दा बाहिरको कुरा हो। त्यसैले कोरोना भाइरसको संक्रमणलाई फैलन नदिन नेपाल सरकारको जति भूमिका रहन्छ, त्योभन्दा बढी हामी सबैको रहन्छ।
कोरोना नियन्त्रणमा नागरिकको भूमिका :
कोरोना भाइरसले हाम्रो समाजका आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक क्षेत्रमा विविध नकरात्मक प्रभाव पार्ने निश्चित छ। केही प्रभाव भइसकेका छन्। त्यसैले कोरोनाको रोकथाम र यसले हाम्रो सामाजिक, आर्थिक र सांस्कृतिक जीवनमा पार्ने प्रभावलाई न्यूनीकरण गर्न हाम्रा सबै सार्वजनिक संस्थाहरु, निजी क्षेत्र, तिनमा कार्यरत कर्मचारी र सबै सचेत नागरिकहरुले आ–आफ्नो सामाजिक उत्तरदायित्व गम्भीरतापूर्वक पालना गर्नुपर्ने देखिन्छ। हाम्रो समाजमा चलिआएको संस्कृति मात्र बचाउन सकेमा ९०% भन्दा बढी महामारी सजिलै नियन्त्रण हुने देखिन्छ ।
१. धोती लगाएर चुलोमा कसैले नछोइकन एक्लै खाना खानु – Isolation Ward
२. परदेश वा लामो यात्राबाट घर फर्किएपछी तुलशीको मोठमा गोदान गरेर मात्र घरभित्र पस्नु – Quarantine
३. तेह्र दिने पितृकार्य र ढिकुरो फोर्ने काम गर्नु – Lock Down
४. नमस्कार गर्नु, आकाशतिर फर्किएर हाच्छ्यु नगर्नु – Safety Measure
५. करेसा बारिमा मसला र जडिबुटी रोप्नु – Help Desk
६. स्वस्तिवाचन गर्नु – Clean Zone
७. मेलापात वा कतै गएर घर आएपछि आगो वा पानी नछोइकन बच्चाबच्चीलाई बोक्न वा छुन नहुने – Hand Sanitizer
( संस्कृति बचाउनु भनेको आफू पनि बच्नु र अरुलाई पनि बचाउनु हो ।)
नेपालीमा एउटा उखान छ “कसैको हुदैन लोकमा एकनास समुन्नती अरुको के कुरा सन्ध्यामा हेर सुर्यको त्यो गती ” संसारमा हरेक चिज क्षणिक छन् । त्यसैले आशा गरौं, कोरोनाको प्रकोप मानव जातिका लागि क्षणिक समस्या हुने छ । केही दिनमै यसमाथि नियन्त्रण कायम हुने छ ।
· कोरोना भाइरस रोग एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सजिलै सर्ने भएकाले तोकिएको लकडाउनको समयमा घरबाहिर नजाऊँ।
· अत्यावश्यक सामान किन्न जाँदा कम्तीमा ३ फिटको दूरी कायम गरौं ।
· आफू, आफ्नो परिवार, समुदाय र देशलाई कोरोनाभाइरसको संक्रमणबाट बचाउन जिम्मेवार बनौं ।
· घरमै बसौं ।
चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मी र वैज्ञानिकहरु यसको नियन्त्रणको उपाय खोज्न लागि परिरहेकै छन् । उनीहरु छिट्टै सफल हुनेछन् । कोरोनाको उपचारविधि प्रयोगमा आउनेछ र हामी हाम्रो दिनचर्यालाई पूर्ववत रुपमा निरन्तरता दिन सक्षम हुने छौं ।
इटहरी, सुनसरी
Discussion about this post